جبن (مفردات‌نهج‌البلاغه)جُبْن (به ضم جیم و سکون باء) یا جبان یکی از مفردات نهج البلاغه، به معنای ترس یا ترسویی ناشی از ضعف نفس که حضرت علی (علیه‌السلام) در مورد یکی از ویژگی‌های خودش، از این واژه استفاده نموده است. ۱ - مفهومشناسیجُبْن (به ضم جیم و سکون باء) یا جبان به معنای ترس یا ترسویی ناشی از ضعف نفس، آمده است؛ بر خلاف «خوف» که از جنود عقل و از آثار آن است. چنان‌که در لغت آمده است: «جبن جبنا و جبانا: ضعف قلبه.» البته این نقصی است در وجود انسان. ۲ - کاربردهاامام (صلوات‌الله‌علیه) در رابطه با خودش فرموده است: «و‌ایم الله ... ما ضعفت و لا جبنت و لا خنت و لا وهنت.» واژه «جبان» به معنای ترسو است که مؤنث آن «جبانه» می‌باشد. چنان‌که امام (علیه‌السلام) در نامه ۵۳، و حکمت ۲۳۴، از این واژه استفاده نموده است. همچنین امام (علیه‌السلام) در بیانی دیگر فرموده است: «البخل عار و الجبن منقصة.» ۳ - تعداد کاربرداین واژه شش بار در «نهج البلاغه» آمده است. ۴ - پانویس
۵ - منبعقرشی بنابی، علی‌اکبر، مفردات نهج البلاغه، برگرفته از مقاله «جبن»، ص۲۰۱. |